Verslag workshop Regietheater. Oftewel: Het belang van Blokjes.
Het is volle bak in het Utrechtse Buurthuis In de 3 Krone op 17 september 2022. Reden: de workshop Regietheater van Job Schuring. De koffie, thee en koekjes, verzorgd door gastvrouw Judith Schut, zijn nauwelijks aan te slepen.
Wij hebben er zin in, Job heeft er zin in, dus let’s go!
Regietheater is een interactieve werkvorm waarbij 2 acteurs een voor de toeschouwers herkenbare scène uit de praktijk spelen, waarna het publiek wordt uitgenodigd om met “regieaanwijzingen” het verloop van de (opnieuw gespeelde) scène te beïnvloeden. Het is een lichtvoetige, laagdrempelige, humoristische manier om moeilijke en lastige gesprekken in organisaties bespreekbaar te maken.
Job gaat ons vandaag het hele pakket leren, van de intake bij de klant naar het zelf schrijven van adequate scènes tot het spel en de interactie met de zaal, waarbij je als acteur eventueel ook zelf kunt optreden als moderator. Maar eerst demonstreert hij, op ons uitdrukkelijke verzoek, nog even de stem van de Nederlandse Winnie the Pooh. Je zou hem zo een pot honing geven!
Goed, regietheater dus. Waar begin je?
De intake bij de klant is van wezenlijk belang voor het schrijven van een goede scène. Voor wie is het? En wat wil de klant eruit halen? Welke competenties moeten er aan bod komen? Concrete voorbeelden en jargon helpen om de scène die je gaat schrijven, herkenbaar te maken voor het publiek. Handig om van te voren alvast te checken welke competenties er horen bij een bepaald beroep, zodat je die in het gesprek herkent. De tip van Job: kijk op carrièretijger.nl.
Dan het schrijven van de scène. Superbelangrijk! Een goede scène is de basis voor geslaagd regietheater, en moet aan drie dingen voldoen:
- - hij moet intelligent zijn,
- - op maat geschreven
- - en leuk om naar te kijken
Een korte situatieschets aan het begin is handig voor de beeldvorming: locatie, tijd, omstandigheden. Natuurlijk hangt de scène die je schrijft aan elkaar van “fout” gedrag. Een beetje over the top, zodat het publiek meteen zin krijgt om stop! te roepen.
Heel belangrijk is dat een scène verschillende “blokjes” bevat, die elk een andere competentie behandelen. Heeft het publiek de ene competentie naar tevredenheid geregisseerd, dan kunnen de acteurs door naar het volgende blokje. Het regiemodel werkt alleen als dit volgende blokje van de scène over een heel andere competentie gaat!
Is je scène klaar, dan laat je hem uiteraard altijd eerst goedkeuren door de opdrachtgever.
Na dit stukje theorie gaan we oefenen! De groep houdt een intake gesprek met iemand van de VO raad (Job), die graag regietheater wil gaan toepassen in een training van beginnende teamleiders in het voortgezet onderwijs. Op basis van deze intake schrijven we vervolgens in tweetallen een scène, die gespeeld en geregisseerd gaat worden.
En dan blijkt tijdens de uitvoering dat Job inderdaad niet heeft overdreven met zijn Blokjes: menige scène sneuvelt voortijdig omdat de competenties in de verschillende blokjes te veel op elkaar lijken. Verander je het gedrag in blokje 1, dan zijn eigenlijk blokje 2 en 3 ook meteen opgelost en valt er weinig meer te regisseren. Heel leerzaam!
Tenslotte komen er nog allerlei tips langs over hoe je, zonder moderator, tijdens het spelen één en ander in goede banen kunt leiden.
Een selectie:
- - Vanaf begin heel duidelijk maken wie welke rol heeft en wie er geregisseerd gaat worden
- - Zorg dat het publiek beide acteurs goed kan zien
- - Ga staan als je een tip in ontvangst neemt
- - Tips één voor één in het spel oppakken
- - Indien verwarring: benoemen
- - Transparant zijn naar de zaal
- - Een scène beginnen met “praatje pot”
- - Als niet-regisseerbare tegenspeler: niet gelijk belonen, mag best even wat weerstand geven (maar niet te lang)
- - “Wat wil je dat ik doe?”, “Hoe zou je willen dat ik hierop zou reageren?”, “Er is geen goed of fout”, “Ik ga er één tip uitpikken”, “Daar kom ik straks op terug,” “Ik wil gewoon één zin.”
Wat dat laatste betreft, “Ik wil gewoon één zin”: komt ‘ie:
Job, het was een fantastisch leuke energieke en leerzame dag volgens mij waren we allemaal erg enthousiast ik denk persoonlijk dat ik dit heel vaak ga gebruiken heel blij dat ik was ingeloot gezellige groep was het trouwens en ook hulde aan de Activiteitencommissie heel erg bedankt allemaal!
Monique Tinnemans