19 DECEMBER door ROMAN VAN DER WERFF
“Een toon zonder pootjes heeft meer aarde nodig.”oftewel, als een acteur meer stem moet gebruiken heeft hij meer gronding nodig!
Dit is een van de uitspraken die Roman van der Werff tijdens de workshop ‘Ken je stem’ georganiseerd door de NVvT op 19 november j.l.. Roman is musical acteur en stemtrainer. Hij neemt ons mee in de wereld van het instrument die we elke dag gebruiken: De Stem. Hij behandelt met ons technieken om effectiever en gecontroleerder te spreken, te zingen en natuurlijk… te schreeuwen.
In het voorstelrondje met tien trainingsacteurs kwamen klachten naar voren zoals: “Na een dag agressiviteitstraining en schreeuwen ben ik schor”. “Als ik met veel emotie speel wordt mijn stem wordt ‘scherp”. “Mijn stem is moe aan het einde van de dag trainingsacteren”.
Roman tekent op de flipover drie soorten stemmen, weergegeven in drie grafieken. Hierbij wordt de ene as `het gebruikersgemak van de stem´ weergegeven en op de ene as de andere as `het volume van de stem´.
De grafieken laten zien welke stemtypen het best presteren bij verschillende stemvolumes en toonhoogtes. n
r. 1 De lichte & ronde stem/ kopstem komt het best tot uiting bij klanken IE, OE, AH
nr. 2 De ingetogen stem die de klanken OH, UH gebruikt
nr. 3 De open klank komt het best vrij bij de klanken AEH, EAH
Na dit interessante stukje theorie krijgen wij individueel een stemanalyse van Roman. We spelen twee korte improvisaties. Eerst met een neutrale spreekstem en vervolgens met een stem vol volume door boosheid/ agressie te spelen. Roman geeft aanwijzingen om de acteursstem krachtiger, voller kan laten worden door o.a. - De acteur kan meer gronden: `een toon zonder pootjes heeft meer aarde nodig´. - de woorden die met veel volume geschreeuw moeten worden, kunnen qua uitspraak anders worden uitgesproken, zodat zij een open/ vrije klank (nr 3) worden. - de klanken ‘richting’ geven oftewel focus geven door puntiger te praten met meer lippenspanning.
Alle acteurs krijgen persoonlijke tips mee om hun stem te kunnen trainen zodat ze hun stem beter kunnen inzetten tijdens lange dagen trainingsacteren of agressie trainingen.
Na mijn improvisatie met neutrale stem en mijn schreeuwende stem is de stemanalyse van Roman over mijn stem als volgt: Mijn grondig is oké, mijn articulatie is oké. Ik kan nog werken aan mijn ’vrije stem’. Dit is een kwestie van spieren trainen door o.a. met volume tegen de zee in te schreeuwen. Dus…, na deze leerzame ochtendworkshop in hartje Den Haag, pak ik tram 9 naar het Scheveningenstrand om meteen te werken aan mijn ‘vrije stem’, oftewel ik ga eens lekker tegen de Scheveningse zee in te brullen. AEHAEHAEH……
Gerty Hanekamp