MOTIVERENDE GESPREKSVOERING VOOR BEGINNERS
door: Jeroen Tessers
gastvrouw: Berdine Segers
21 maart 2023
verslag: Monique Tinnemans
Ik moet mezelf deze dinsdagavond éven motiveren om achter mijn laptop te kruipen voor een online workshop. Liever lag ik op de bank met koffie en koekjes en een lekkere serie. Maar deze “op samenwerking gerichte gespreksmethode die iemands eigen motivatie en bereidheid tot veranderen versterkt” is een tool die je als trainingsacteur zeker in je rugzak wilt hebben, dus let’s go.
Jeroen heeft ons van te voren gevraagd na te denken over 1) een gewoonte die je in stand houdt, niet omdat het per se leuk is maar wel belangrijk, en 2) een gewoonte die je eigenlijk wel zou willen veranderen.
Stel, je wil iemand helpen om zijn of haar gedrag te veranderen in een motivatiegesprek.
Wat werkt NIET?
In de praktijk gaat motiveren vaak nog via de reparatiereflex:
- ongevraagd advies geven
- te snel oplossingen aanreiken
- overtuigen waarom verandering zo belangrijk is
- waarschuwen voor de gevolgen als iemand niet verandert.
In een demo laat Jeroen ons zien wat er gebeurt. Berdine (“de coach”) probeert Claudia (“de ambivalente”) via de reparatiereflex te bewegen tot een gedragsverandering. We zien dat de coach in deze gespreksstijl keihard aan het werk is, maar hoe harder zij werkt, hoe meer de ambivalente gaat tegenwerpen, ontkrachten en ontkennen, en de aangedragen oplossingen lijken niet te landen.
Wat werkt WEL?
Motiverende Gespreksvoering (MGV) komt oorspronkelijk uit de verslavingszorg, en wordt inmiddels gebruikt in alle mogelijke organisaties waarin mensen met mensen werken. Het is een gespreksstijl waarin je iemand motiveert om zelf verandertaal te uiten. Wat iemand tegen zichzelf zegt over veranderen, overtuigt namelijk zoveel meer!
Het draait allemaal om autonomie. De ambivalente moet zich uitgenodigd voelen om zelf argumenten te bedenken om te veranderen, en ook zelf deze verandering (in kleine stapjes) vorm te geven. Het zweet moet op de goeie rug staan!
Hoe bereik je dat in een gesprek?
- - Open vragen stellen
- - Reflecties geven
Open vragen
Voorbeeldvragen zijn oa:
- - Wat vind je vervelend aan de huidige situatie?
- - Wat zou je willen bereiken/anders willen zien?
- - Op een schaal van 0 tot 10: hoe belangrijk is deze verandering voor jou?
- - Waarom een … en geen lager getal?
- - Stel dat je besluit om iets te gaan veranderen, wat geeft jou dan het vertrouwen dat dit je gaat lukken?
- - Wat kan een eerste kleine stap zijn?
Reflecties
De 3 kernelementen van een reflectie zijn:
- - Begint met “je” of “U” (je vindt het lastig om…, U twijfelt of…)
- - Toon gaat aan het eind van de zin omlaag (geen vraag dus!)
- - Klinkt neutraal en zonder oordeel.
Het voordeel van reflecties is dat ze klinken als gewone taal in plaats van therapeutentaal, waardoor er een heel natuurlijk gesprek ontstaat. Wanneer je bij elke vraag minstens twee reflecties geeft voelt het voor de ambivalente ook niet als een vragenvuur.
Door het geven van reflecties blijft de spotlight op de ander gericht, en wordt hij/zij gestimuleerd om het verhaal verder te vertellen.
Wat kun je doen met reflecties?
- - Een gevoel reflecteren (“je baalt ervan dat je toch weer dat glas wijn hebt genomen”)
- - Benoemen welke waarden voor de ander belangrijk zijn (“je vindt het belangrijk dat er goede afspraken zijn tussen trainer en trainingsacteur”)
- - Bekrachtigen van specifieke vaardigheden van de ander (“dat was een moeilijke situatie, maar je hebt je daar toch uit gered”)
Jeroen (coach) laat in een demo zien hoe hij aan Claudia (ambivalent) verandertaal probeert te ontlokken door middel van MGV. Opvallend is dat Claudia steeds blijer gaat kijken en aangeeft het een fijn gesprek te vinden, en ook haar eigen aangedragen oplossingen ziet zitten.
Zou het echt zo makkelijk zijn? Nee, zo makkelijk is het niet.
In breakout rooms oefenen we op elkaar met MGV. Het blijkt soms nog best lastig om de juiste vragen te stellen en (oordeelvrije) reflecties te geven. Ben je niet helemaal zeker of je met een reflectie op de goede weg zit, dan is het handig om dit te checken (‘het klinkt alsof…, klopt dat?). Belangrijk is het ook om, zodra je een reparatiereflex bij jezelf bemerkt, deze hardop te benoemen.
Deze workshop heet niet voor niets “Motiverende Gespreksvoering voor Beginners.”
Jeroen geeft ook vierdaagse trainingen MGV voor trainingsacteurs, zie de link: https://www.troeba.nl/vierdaagse-mgv-voor-trainingsacteurs/
Wat mezelf betreft: ik heb na deze training de motivatie gevonden om ook eens géén koekje bij de koffie te nemen (heel moeilijk voor een Limburger). Dank je wel Jeroen!!